به نقل از «شبستان»

کمال و انسانیت انسان به واسطه عقل است/ اجتهاد یک فرآیند عقلی است

تاریخ انتشار: ۲۴ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۲۱۵۹۸

در همایش ملی اجتهاد عقل گرا، اساتیدی هچون حج اسلام، محمدمهدی گرجیان، محمدتقی سبحانی و رضا برنجکار به مناظره علمی پیرامون موضوعاتی چون جایگاه عقل و نقل در اجتهاد کلامی و چیستی عقل و نقل و تعارض بین عقل و نقل پرداختند.

به گزارش خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان، حجت الاسلام والمسلمین رضا برنجکار از اساتید حوزه علمیه پیرامون جایگاه عقل و نقل در اجتهاد کلامی اظهار داشت: انسانیت انسان، وابسته به عقل است، به تعبیر قرآن، کمال و انسانیت انسان به واسطه عقل است و ارزشمندترین چیزی که انسان دارد عقل است و بدون عقل هیچ معرفتی شکل نمی‌گیرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی بیان کرد: در غرب وقتی از عقل سخن گفته می شود نوعا در مقابل سه چیز قرار می‌گیرد گاهی عقل گرایی در برابر ایمان و گاهی عقل در برابر تجربه گرایی و و گاهی نیز در مقابل دین قرار می گیرد.

 

حجت الاسلام والمسلمین برنجکار عنوان کرد: در جهان اسلام بیشتر عقل مقابل نص و عقلگرایی در مقابل نص گرایی قرار دارد، اینکه عقل انواع و اقسامی دارد و عقل مفهوم نگر یا عقل ریاضی این ها در کتاب روش شناسی علم کلام بحث شده است.

وی تصریح کرد: بهتر است از طریق کارکردهای عقل به این بحث ورود کنیم در این راستا 5 کارکرد برای عقل بیان کرده ایم که شامل کارکرد نظری و کارکرد عملی و کارکرد ابزاری و کاردکرد استنباطی و کارکرد دفاعی است.

این استاد حوزه علمیه قم اظهار داشت: در این کتاب براساس 5 کارکرد و تعاملی که عقل با وحی انجام می دهد 8 فعالیت عقلانی در عرصه دین بیان کرده ایم که برخی از این ها مستقل‌اند و برخی در تعامل عقل و وحی به نتیجه می رسند، ما در علم کلام هم عقل نظری را به رسمیت می شناسیم و هم عقلی که به هست ها و نیست ها می رسد و هم عقل عملی را قبول داریم.

 

وی خاطرنشان کرد: در بحث عقل یکی از نزاع های مهم در بین متکلمان، عقل عملی بود و اشاعره تا به امروز عقل عملی را به رسمیت نشناخته اند؛ ما در علم کلام هر دو را به رسمیت می شناسیم.

حجت الاسلام والمسلمین برنجکار گفت: کارکرد سوم عقل نیز کارکرد استنباطی است، معتقدیم این اجتهاد عقل گرا واژه ای نادرست است اساسا اجتهاد، کاری عقلی است یکی از کارکردهای عقل، عقل استنباطی و اجتهادیک کارعقلی است و ما اجتهاد نقلگرا نداریم؛ اجتهاد یک فرآیند عقلی است.

وی افزود: تعامل عقل و وحی نیز یک مساله مهم است ما معتقدیم اگر عقل فعالیت نکند ما از نقل نیز محروم می شویم.

در ادامه حجت الاسلام والمسلمین محمدتقی سبحانی از اساتید پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیان کرد: عنوان همایش موضوع مهمی است؛ باب تحقیق و پژوهش در مورد آرای دیگران دارای قواعدی است آن چه تاکنون از سوی مخالفان تفکیک یا اخباری گری مطرح شده نیاز به تحیقیق و پژوهش دارد.

وی گفت: آن چه تاکنون در ادبیات فارسی در باب اخباری گری و عقل از دیدگاه اخبارگری و متکلمان و اهل تفکیک نوشته شده مطالبی نیست که واجد استناد کامل باشد بسیاری از این افراد مطالعاتی دقیق آثار بزرگان و پیشینیان را نخوانده اند از این رو بسیاری از استنادات دقیق نیست.

حجت الاسلام سبحانی عنوان کرد: وی نسبت به عقل فیلسوفان 6 اشکال اساسی دارد برخی از عبارت هایی ناشر به این اشکالات است گاه عقل را برابر عقل فلسفی می دانیم و یا باید برای عقل تفسیری واحد داشت.

وی تصریح کرد: میرزای اصفهانی یک عقل گرای موجد و مصر در حوزه اصول و فروع است تعابیری که وی در کتب اصولی خودش آورده است تاکنون مجتهدی با این صراحت در مورد حجیت عقل سخن نگفته است.

حجت السلام محمدمهدی گرجیان نیز عنوان کرد: مراحل تطور تفکیکی ها را به سه مرحله تقسیم کرد مرحله ای که این ها قائل به تعارض روش عقلی با روش نقلی بودند، تفکیک در مرحله بعد از آن دست کشیدند و گفتند باید تفکیک کرد و تمایز میان روش عقلی و وحیانی گذاشت و تطابق بخشی از روش عقلی با روش وحیانی است و در این زمینه شخصیت هایی به بیان دیدگاههای خود پرداخته اند.

 

 

پایان پیام/730

منبع: شبستان

کلیدواژه: حجت الاسلام والمسلمین عقل و نقل

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۲۱۵۹۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عشقی فراتر از خدمت.../ماندن در منطقه محروم؛ به واسطه عشق به دانش‌آموزان

ایسنا/چهارمحال و بختیاری روز معلم که نزدیک می‌شود، دانش‌آموزان و خانواده‌ها در تکاپوی خرید هدیه‌ای در شان معلم هستند، کسی که بی‌منت هر ساله راه و رسم زندگی را می‌آموزد.

به گزارش ایسنا، به راستی معلمی عشق است، کسی که تلاش می‌کند تا راه و رسم زندگی را به دانش‌آموزان بیاموزد، کسی که با تمام وجود و از صمیم قلب راه درست را به فرزندان خود نشان می‌دهد.

آری روز معلم روز قدردانی از زحمات کسانی است که عاشقانه در میدان و سنگری قرار گرفته‌اند تا نسلی را تربیت کنند که آینده‌ در دستان آن‌هاست.

کسانی که جهاد می‌کنند و گاهی خدمت به فرزندان خود را بالاتر از همه کارها می‌دانند، هستند معلمانی که جان خود را کف دست می‌گذارند و مسیرهایی را طی می‌کنند تا دانش‌آموزانی که چشم انتظار رسیدن معلم هستند در کلاس درس حاضر شوند.

به راستی، رفت و آمد از یک منطقه به منطقه دیگر بسیار دشوار است اما وقتی عاشق شغلت و دانش‌آموزانی که با بچه‌های خودت فرقی ندارند، باشی، تنها درس دادن و خدمت به آن‌ها را مهم می‌دانی، خدمتی بی‌منت در کمال عاشقی.

روز معلم بهانه‌ای است تا به جهت تشکر و پاسداشت زحمات آن‌ها، این روز گرامی داشته شود، البته تنها ۱۲ اردیبهشت روز معلم نیست، هر روز باید قدردان زحمات این قشر باشیم.

به مناسبت روز معلم با یکی از معلمان نمونه استان که در منطقه محروم استان در حال خدمت به دانش‌آموزان است مصاحبه ای را انجام دادیم که با هم می‌خوانیم.

مریم توکلی، معاون پرورشی یکی از مدارس شهرستان کوهرنگ که دارای هفت سال سابقه کاری است، در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: سال ۹۲ وارد دانشگاه فرهنگیان شدم و در رشته مشاوره به تحصیل پرداختم، برای مقطع کارشناسی ارشد رشته روانشناسی را انتخاب کردم.

وی افزود: زمانی‌که از دانشگاه فرهنگیان فارغ‌التحصیل شدم، رفتن به منطقه محروم توفیق اجباری بود، اما زمانی که سادگی و صمیمیت بین دانش‌آموزان، اولیا و همکاران را مشاهده کردم ترجیح دادم در منطقه محروم بمانم و ادامه دهم.

این معلم نمونه استانی گفت: عاشق دانش‌آموزان آن منطقه هستم و روزانه مسافت زیادی برای رفتن به مدرسه طی می‌کنم، البته روزهایی که مشکلی پیش آمده و نتوانستم در کلاس درس حاضر شوم، آن روز به گونه‌ای بوده که از خانه و خانواده خود دور بوده‌ام.

وی گفت: در این سال‌ها خاطرات خوب و بد بسیار زیاد بود اما بهترین خاطرات مربوط به زمانی است که با چشم خود می‌بینم که دانش‌آموزانم به موفقیت رسیده‌اند، مثلاً زمانی که در دانشگاه فرهنگیان پذیرفته و همکار خودم می‌شوند، ارتباطی که پیش از آن ارتباط دانش‌آموز و معلم بوده اما اکنون همکار می‌شویم، در حقیقت پیشرفت‌ها و خوشبختی دانش‌آموزانم را که می‌بینم برایم خوشایند است و شاید قشنگ‌ترین جلوه‌هایی بوده که از معلمی به یاد دارم.

توکلی بیان کرد: به زبان خودمانی بگویم اگر کاری را دوست داشته باشی، هر چند سخت، باز هم حاضری سختی‌ها را به جان بخری، می‌توانم بگویم واقعاً عاشق معلمی بودم و هستم، از طرفی دانش‌آموزان آن منطقه را بسیار دوست دارم  و همیشه علاقه دارم آن‌ها را ببینم، همیشه به همکاران و اعضای خانواده خود می‌گویم که من ۱۸۰ دختر دارم، یعنی صبح‌ها احساس می‌کنم به دیدار بچه‌هایم می‌روم.

وی افزود: باتوجه به اینکه باید مسافت زیادی طی شود تا به مدرسه بروم، اما هیچ‌گاه از رفت و آمد خسته نشدم، چون عشق و علاقه‌ام به دانش‌آموزان موجب می‌شود مسیر برایم هموار شود.

توکلی با بیان اینکه مشکلات در مناطق محروم زیاد است، تصریح کرد: کمبود امکانات آموزشی، پرورشی، تحصیلی، فضاهای آموزشی بسیار نامناسب مخصوصاً در بسیاری از روستاهای دور افتاده وجود دارد اما در برخی مناطق شرایط رفع کمبودها فراهم نیست، البته همیشه سعی شده با همکاران، دوستان و تعامل اولیا، گروه‌های جهادی تشکیل دهیم و تا جایی که می‌شود امکانات را برای مناطق و روستاها فراهم کنیم، مثلاً زمانی دانش‌آموزان نیاز به مشاوره کنکور دارند اما باتوجه به هزینه‌های بالا و مشکل رفت و آمد به شهر، تا جایی که امکان داشته و از دستمان برآمده خود تلاش کردیم برای آن‌ها مشاوره کنکور و برنامه‌ریزی انجام دهیم که نتیجه آن هم دیده شده و رشته‌های بسیار خوبی قبول شدند که این افتخاری برای معلم است، از هیچ تلاشی برای رفع مشکلات دریغ نکردیم.

وی در پایان ضمن تبریک روز معلم، خاطرنشان کرد: همیشه این را بیان کرده و می‌کنم که معلمی شغل نیست بلکه عشق است، اگر عشق و علاقه‌ای در کار نباشد هیچ وقت نمی‌توان آنچه در ذهن خود داریم را بر اندیشه دانش‌آموزان پیاده کنیم.

انتهای پیام